Uitgelicht: Galileo Galilei

Een van de grootste die leefde van 1564-1642, dus ook die verdient een eigen pagina met mijn belevingen betreft Galilei. Na onze Slovenië-reis nog drie dagen Italie waaronder een Galilei dagje in Padova; prachtig.

Boeken Galileo

Ingezien (Museum Boerhaave):
• 1641: Systema Cosmicum
• 1653: Institutio Astronomica 2/3: Sidereus Nuncius

Ingezien (Universiteitsbibliotheek Leiden)
• 1610 / 1653: Sidereus Nuncius
• 1612: Discorso al serenissimo don Cosimo II
• 1613: Historia e dimostrazioni intorno alle Macchie Solari
• 1632: Dialoog over de twee voornaamste wereldsystemen
• 1638: Discorsi, e dimostrazioni matematiche

In eigen collectie:
• 1946: De jonge Galilei – G van den Maelderen
• 1955: Leben des Galilei – Bertold Brecht
• 1964: Het heelal van Galilei en Newton – William Bixby
• 1966: Galilei – P. van der Hoeven
• 1987: Galileo Galilei, Schriften, Briefe, Documente 1 – Galilei / Mudry
• 1987: Galileo Galilei, Schriften, Briefe, Documente 2 – Galilei / Mudry
• 1989: Galilei, Ketter – Pietro Redondi
• 1999: De dochter van Galilei – Dava Sobel
• 2002: Galilei, onrustige geest – Enrico Bellone
• 2013: Dialoog over de twee belangrijkste wereldsystemen
• 2017: Galileo Galilei; Kijker, Kerk en Kosmos – Margriet Agricola

Padova – Palazzo Bo (2020)

Augustus 2020 bezochten we Palazzo Bo in Padova, Italie. De universiteit van 800 jaar oud waar Galilei 10 jaar les heeft gegeven in de mathematica. Een rustige corona periode, matig weer en een goede tourguide leverde een prachtige ervaring. Maar dat kwam vooral omdat die 800 jaar geschiedenis zo mooi in tact was gebleven.

De nieuwe entree uit 1942. Dit deel doet nog steeds dienst voor een deel van de 60.000 studenten: de rechtenstudenten krijgen hier nog les.

Het oude gedeelte met de vele ‘plaquettes’

Elke rector en lector werd na een jaar vervangen, maar mocht dan wel zijn familieschild toevoegen in het pand. Letterlijk elke wand hangt ermee vol. In 1222 begon men ermee en in de 17e eeuw was er gewoon geen plekje meer vrij… Allemaal prachtig bewaard gebleven.

The great hall / Aula Magna. Man man man wat indrukwekkend. 600 studenten pasten hierin als Galileo sprak… Prachtige ruime zaal waar je jezelf zo 400 jaar terug in de tijd waant.

De Universiteit van Padova is niet opgericht door een koning of bisschop, maar door de professoren en studenten zelf. Diezelfde studenten wilden Galileo goed horen en zien en dus gaven ze hem dit ‘podium’ om les te geven in ’the great hall’. De vrijheid waarmee de universiteit toen is opgericht heeft het lang kunnen behouden.

In 2023 was ik op een ‘Galilei studiereis’ terug in Palazzo Bo en kreeg daar een hele andere rondleiding met nieuwe inzichten. Zo hangt het familiewapen van Galilei ook prominent tussen all anderen die hier in die 800 jaar les hebben gegeven. (1e foto: eerste keer niet gezien…) Ook kwamen we in het ‘nieuwere’ gedeelte terecht waar we mooie zalen, mooie (interieur)architectuur) en zaken van Galilei tegen kwamen. De onderste drie foto’s zijn genomen in de kamer van zijn preekstoel (zie foto’s hierboven). Toen hij in 1737 werd herbegraven zijn er vingers bewaard die nu in zijn museum staan. Een van zijn ruggenwervels ligt nu hier…

In de kamer hieronder liggen alle gegevens van alle studenten die tussen 1806 en 1866 gestudeerd hebben in Padova. Na Galilei, maar een mooie zal die ik toch even mee wilde nemen.

Padova – la Specola (2020)

Dit wordt nu de toren van Galilei genoemd, maar ze werd pas 150 jaar na Galilei’s belangrijkste ontdekkingen in dienst genomen als astronomische toren. Niet gruwelijk astronomie gerelateerd dus zou je zeggen, maar het is tevens een museum vol astronomische instrumenten. En daar heeft Galilei er ook veel van gemaakt. Was helaas al gesloten toen wij er waren.

Padova – Galileo’s huis (2020)

Niet gruwelijk indrukwekkend, maar als je er dan toch bent wel even kijken: het huis waar Galileo woonde met zijn vriendin en buitenechtelijke kinderen én inwonende studenten…

Venetië – La Campanile (2020)

Er is niet veel te vinden over Galileo en Venetië, en dat wat er te vinden is heeft nog net niet met astronomie te maken. In de Campanile op het San Marco plein heeft Galilei aan de Doge van Venetië laten zien waartoe ‘zijn’ telescoop in staat was; vooral voor oorlogstoepassingen wel handig. En dus werd zijn salaris verdubbeld en zijn positie in Padova verstevigd. Op het 60 meter hoge uitkijkpunt van de 100 meter hoge toren, niet alleen de plaquette om daaraan te herinneren, maar ook een prachtig uitzicht; ook zonder telescoop.

Image Credit: Wikipedia – Painting by Giuseppe Bertini 1858 – *Galileo Galilei showing the Doge of Venice how to use the telescope*

Doge-paleis in Venetie

Het paleis van de Doge van Venetië vanuit La Campanile, en een ruim uitzicht nog daarachter.

In 2023 was ik terug in Venetie en heb het Doge paleis toen bezocht: ook hier weer pracht en praal in enorme zalen. Hier heeft Galilei meermaals zijn telescopen gedemonstreerd en hier ging hij ook de dialoog aan met de adel en der machthebbers van de kerk.

Over de ets links: Galileo Galilei (1564-1642) demonstrating his telescope, the first to be used for astronomical observations, to the Doge (ruler) of Venice, Italy, in August 1609. Galileo (on the right of the telescope) heard of the first telescope or ‘magic tube’ invented by Lippershey in Holland in 1608 and built his own design in 1609. Using it he discovered a number of stars invisible to the naked eye, Jupiter’s moons and mountains on the Moon. He published his results in Sidereus Nuncius (Starry Messenger, 1610). The Doge was more interested in its potential maritime and military uses. Scene set in St Mark’s Square in Venice. (Visuals van Google getrokken)

Dom van Pisa (2021)

Het is niet zeker, maar het staat wel op de plaquette, dat Galilei proeven vanaf de toren van Pisa heeft gedaan: een kanonskogel en een geweerkogel (zelfde materiaal, zelfde vorm, alleen ander gewicht) vanaf de top laten vallen om aan te tonen dat ze tegelijk beneden zouden zijn > om aan te tonen dat gewicht geen effect heeft op valsnelheid (in een vacuüm)

De onderste twee foto’s zijn van de Dom zelf en de originele lamp die daar vroeger gehangen zou hebben: toen hij de lamp door de wind zag bewegen, begon hij na te denken over de slinger en kwam erachter dat een slinger even lang doet over een korte en een lange uitslag / zweef…

Huis van zijn vader – Pisa (2021)

Nog voor Galileo werd geboren zou Vincenzo hier gewoond hebben. Ergens in het oude centrum van Pisa.

Geboortehuis – Pisa (2021)

In een huis dat van de familie van zijn moeders kant was, is Galilei geboren.

Doopkerk- Pisa (2021)

Niet in het ver weg gelegen Dom van Pisa, maar in dit kleine kerkje is Galileo gedoopt. Het ligt vlak bij zijn geboortehuis.

Werkplek in het Paleis van de Medici’s – Pisa (2021)

Galilei is in Pisa geboren en ging er naar de universiteit (wiskunde). Na 4 jaar heeft hij de opleiding echter verlaten om er later toch als professor terug te keren. Daarna ging hij aan de slag in Padova (zie bovenaan de pagina). Toen hij werd aangenomen door de heersers van Florence, de familie de Medici, werkte hij in hun paleis in Pisa.

Palazzo Vecchio – Florence (2023)

Galilei gaf les aan Cosimo 2, dat zal vooral in Pisa zijn geweest. Maar met de Medici als zijn grootste fans en financiers (Hij was de wiskundige van de staat) heeft hij ook gewerkt en verhaald in de paleizen van de Medici: Palazzo Vecchio en Palazzo Pitti. Er zijn niet echt verwijzingen te vinden in het paleis zelf, maar een kleine indruk hoort erbij. Meer informatie op de Florence pagina.

Palazzo Pitti – Florence (2021-2023)

Ook hier geen verwijzingen helaas en daarnaast ook nog eens een enorm lelijk kitsch paleis van binnen. Maar ja, ook hier heeft hij gewerkt. Hij had een huis op nog geen 200 meter van het paleis. Zie hieronder ergens de foto’s die we op ’s avonds laat op de weg terug naar Riparbella nog snel namen.

Basilica di Sante Croce – Florence (2021 – 2023)

Galilei had ruzie met de paus en werd eigenlijk gezien als ketter door zijn nieuwerwetse ideeën. Door zijn beroemdheid (toen al) heeft hij de brandstapel kunnen voorkomen, maar aanvankelijk kreeg hij geen mooie begraafplaats: in een klein kapelletje achter de grote deur (helaas niet toegankelijk voor ons…) lag hij aanvankelijk en in 1737 heeft zijn leerling Viviani gezorgd voor een mooi graf in de Santa Croce tegenover Michelangelo. In het graf ligt ook zijn lievelingsdochter én Viviani zelf…

Hier was de deur nog gesloten ivm covid: hieronder foto’s van 2023, toen ik er wel bij mocht.

In 2023 ging ik terug en toen mocht ik er gelukkig wel bij ! Het zit in een hoekje van de kerk en wie het niet weet loopt er zo voorbij. Hij ligt immers prominent met zijn dochter in het middenchip van de kerk. Maar hier is hij aanvankelijk begraven, en dus telt die ook. Zijn kist was ingemetseld in de muur waar nu de buste hangt. Toen ik bij de toezichthouders vroeg of ik erheen mocht reageerde hij “Aha, jij kent de geheimen van deze kerk!”

Biblioteca Nazionale Centrale di Firenze – Florence (2021-2023)

Hier liggen zijn manuscripten. Die had ik graag willen zien, maar een verbouwing én covid verhinderden dat helaas. de gids Isabella had het nog wel geprobeerd, maar helaas niet gelukt. In de rechtertoren zie je een beeld van Galilei. (Een zeldzaam iets, een zijn duizenden souvenirs van de gekste dingen, maar van Galilei is eigenlijk niets te vinden. Zonde)

Hier liggen enkele manuscripten van Galilei, maar gelukkig zijn die ook online te vinden. Of hier op de site van de bibliotheek zelf.

LET OP: Volg deze link, want in 2023 heb ik in deze bibliotheek honderden 400+ jaar oude brieven aan Galilei mogen inzien > Die kreeg een eigen blogpost !

Hier bijvoorbeeld het manuscript dat de basis was voor Sidereus Nuncius. Hieronder enkele belangrijke pagina’s uit die manuscripten:

Galilei Museum – Florence (2021-2023)

Geen souvenirs dus, maar gelukkig wel een eigen museum, met zijn telescopen, schetsen, gereedschappen en zelfs 3 vingers en een tand…

De Medici hadden veel geld en een interesse in astronomie (Galilei was een leraar voor hun zoon Cosimo 2) en dus werden voor hen de prachtigste instrumenten gemaakt:

Galilei’s huis bij Palazzo Pitti – Florence (2021-2023)

Samen met zijn zoon kocht Galilei dit huis nabij Palazzo Pitti. Hij zou echter vaak bij zijn vrienden in het centrum van de stad hebben verbleven. Het was hier inmiddels 22:00 uur toen we de foto’s maakten en nog twee uur terug naar Riparbella moesten rijden…

Ik had mezelf in 2023 met de taxi de berg van Arcetri op laten brengen in de ochtend, maar terug naar beneden was een prachtige rustige wandeling van zo’n 3 km. En zo kwam ik onverwachts uit op de weg waar zijn ‘andere’ huis staat, uit de tijd dat hij nog actief voor de Medici werkte. Dus ook maar even een paar daglicht foto’s toegevoegd:

Huis van Viviani – Florence (2021)

Viviani was een toegewijde leerling en biograaf van Galilei. Hij verzorgde hem zijn laatste jaren in Arcetri toen Galileo bedlegerig en blind was. Hij heeft op zijn huis plaquettes laten maken toegewijd aan zijn leermeester. (Ik dacht dat het origineel aan een vrijstaande villa met groene omgeving hing: wellicht is dit een replica)

Deze plekken van Galilei hebben we in 2020 en 2021 bezocht. Er is een pagina over die vakantiereizen die je de mooiste plekjes toont.

Huis van Galilei in Arcetri (2023)

In 2023 ben ik op ‘studiereis’ geweest naar Florence/Arcetri en Venetie/Padova: veel plekken nogmaals bezoeken, maar ook veel nieuwe plekken bezoeken. Dit was een van de belangrijkste doelen van deze trip. QWel netjes aangegeven, maar verder helemaal verlaten. Wel een prachtig groot huis met dito tuin. Voor zover ik het kan vinden keerde hij na de inquisitie in Rome (via Sienna) niet terug naar zijn huis bij het paleis, maar iets verder de berg op (2 km ongeveer), waar de lucht fris was. Hier heeft hij nog zo’n 9 jaar in huisarrest geleefd. De laatste brief met zijn dochter Maria Celeste is van vlak voor hij dit huis betrok: zelf zat za namelijk een paar honderd meter verder in het klooster.

Klooster San Mateo – Arcetri (2023)

Omdat beide dochters buiten het huwelijk met Maria Gamba zijn geboren waren ze onhoudbaar (schande) en zo eindigden ze in het klooster. Galilei steunde hen en het klooster flink. Hij heeft veel gecorrespondeerd met zijn oudste dochter Maria Celeste. Hier is de nalatenschap van Galilei netjes zichtbaar op de panden. Van het klooster is alleen de kerk nog origineel geloof ik, de rest is later herbouwd. Ook dit zag er verlaten uit.

Zowel Galilei en zijn dochter hebben elders in het dorpje straten naar heb vernoemd gekregen.

The Galileo Galilei Institute For Theoretical Physics – Arcetri (2023)

Hoewel Galilei in die tijd niet veel meer naar boven hebben getuurd tijdens zijn verblijf in Arcetri (hij werd blind), toch even het vermelden waard: de sterrenwacht en het instituut dat naar hem zijn vernoemd: