Eerder scoorde ik een hele fraaie curvimeter (wiki) op de mooiste rommelmarkt van het land; in Overlangel. Dat was ook bij een wat luxer curiosakraampje. Deze keer scoorde ik er een op de curiosamarkt in de kasteeltuinen in Wijchen: prachtige markt met minder rommel en meer mooi (en duurder) spul.
Met een curvimeter ging men vroeger over een wegenkaart rollen, om te meten wat de afstand naar bijvoorbeeld een vakantiebestemming is. Ruim voor de tijd van de Tom Tom of de iPhone navigatie dus. Wel hele leuke kleine hebbedingetjes die lekker in de hand liggen en mooi zijn om naar te kijken. Vooral ook een mooi doel op rommelmarkten. Al geleerd dat het ook een opisometer, chartometer of meilograph kan heten. De eerste versies zijn gepatenteerd in 1873 door de engelse engineer Edward Russel Morris.
Mijn eerste Curvimeter, merkloos
Deze scoorde ik in Overlangel in 2024, is tweezijdig te gebruiken en heeft maarliefst 8 verschillende schaalgroottes in mooie kleuren en ziet er nog keurig uit.
Kant A: 1 : 20.000, 1 : 40.000, 1 : 80.000 en 1 : 100.000
Kant B: 1 : 25.000, 1 : 50.000, 1 : 75.000 en 1 : 200.000
Elka Watch Amsterdam, voor de ANWB
Deze heeft aan een zijde een schaalverdeling: 1:50.000, 1:100.000 en 1: 1.200.000 (formaatje Atlas) en is voorzien van een handvat. Mooi is ook het oude doosje met handleiding. Elke Watch werd opgericht door Lazarus Kiek in 1877. Deze merknaam werd vanaf 1913 gebruikt. Het bedrijf heeft tot het jaar 2000 gestaan in Amsterdam. (Bron)
Tellertje erbij
Nu ik er in duik vind ik nog wat varianten, maar niet heel veel: het principe blijft hetzelfde. Deze vond ik op Marktplaats en heeft ook nog een tandwiel aan de zijkant. Lijkt me een soort reset-knop om hem weer op 0 te zetten voor de volgende route. We gaan het uitvinden >>> Het betreft een luxere uitgave waarin het aantal complete omwentelingen wordt getoond: voor lange wegen dus… Maximaal 4 complete omwentelingen. Het grote getande wiel en het rolwieltje zijn direct met elkaar gekoppeld: dan kun je hem vlot weer op 0 zetten, en daarna exact goed zetten met het kleine wieltje. Dit exemplaar is ook wat beter als zijn minder luxe broertje, zonder teller. Ligt fijn in de hand deze.
Video met uitleg, in het Engels
Zelf gemaakt: mooi, maar slechts 1 (minder relevante) schaal
Binnenwerk
Ik wil graag weten hoe de binnenkant werkt. Logisch is met platte radertjes, maar een bandje of kettinkje kan in theorie ook. Ik heb enkele simpele voorbeelden gevonden, maar nog niet het complete plaatje dat ik zoek… De gevonden plaatjes komen van deze mooie site met vele voorbeelden:
Zandloper van 15 seconden
Het volgende object is geen curvimeter, maar ook zo’n mooi klein hulpmiddeltje dat ik voor 2,50 op dezelfde kasteelmarkt in Wijchen kon kopen. Dan laten we die niet liggen natuurlijk…
Links:
- Op deze site worden veel soorten uitgelicht: mooie site met veel informatie per curvimeter (en gekke varianten daarvan)
